PDF – co to jest format „pe-de-ef” i do czego służy?

Jeżeli pracujesz z komputerem już od jakiegoś czasu, to z dużym prawdopodobieństwem natknąłeś się albo na same pliki PDF albo przynajmniej słyszałeś kogoś mówiącego o plikach PDF.

Do rzeczy więc:

Co to ten PDF?

PDF to skrót od angielskiego terminu Portable Document Format, czyli „Przenośny Format Dokumentów” lub „Format Przenośnych Dokumentów”. Po kolei o co chodzi w każdym słowie:

Przenośny – czyli dający się przenosić zarówno między komputerami pracującymi z podobnym systemem (np. dwa komputery pracujące z Windows), jak i różnymi komputerami (np. Linux i Mac albo Linux i Windows) oraz dający się w sensowny sposób przesyłać w sieci Internet (pocztą elektroniczną albo poprzez udostępnienie do pobrania ze stron internetowych)

Format – czyli sposób zapisu informacji na komputerze (konkretnie: w pliku). Często oznacza to, że ten „format” jest inny od innych „formatów” – a dla użytkownika, że otwarcie i zobaczenie zawartości takiego pliku wymaga odpowiedniego programu od autorów formatu.

Dokumentów – bo najczęściej w PDFie znajdziemy właśnie dokumenty tekstowe (a nie np. zdjęcia, mapy, czy arkusze kalkulacyjne) czasami z rysunkami, czy zdjęciami, zwykle podzielone na strony A4 (lub podobnego rozmiaru) i przygotowane do wydrukowania.

Skąd się taki format wziął?

Format PDF został opracowany przez firmę Adobe, najbardziej znaną z produkcji oprogramowania do obróbki obrazów (np. słynny Photoshop) i składu publikacji.

Firma ta oferuje programy pozwalające na tworzenie i edytowanie dokumentów PDF (Adobe Acrobat) oraz na ich wyświetlanie na różnych urządzeniach (np. różnych typów komputerach, tabletach, telefonach) – czyli popularny Adobe Acrobat Reader.

Do czego nadaje się PDF?

PDF świetnie sprawdza się tam, gdzie:

• chcemy zapewnić, że odbiorca przesłanego lub pobranego pliku nie będzie mógł łatwo zmodyfikować dokumentu – ze względu na cenę, bardzo niewielu użytkowników ma dostęp do pełnej wersji programu Acrobat, więc jakkolwiek absolutnie nie należy zapisania w formacie PDF traktować jako stuprocentowego zabezpieczenia przed modyfikacjami, jest to dość silna sugestia dla odbiorcy: „nie zmieniaj”
• chcemy zapewnić, że odbiorca, drukując dokument, uzyska na wydruku dokładnie taki sam układ i wygląd, jaki zaplanował autor dokumentu. PDFy po wydrukowaniu wyglądają tak samo, jak otwarte w programie do ich przeglądania.

Gdzie się go stosuje?

Format PDF jest bardzo powszechnie wykorzystywany do wielu różnych celów. Konkretne przykłady:

• instrukcje obsługi/instrukcje użytkownika

• publikacje elektroniczne, w tym np. książki, artykuły, prace naukowe

• umowy, szablony dokumentów – często ze względu na ograniczoną możliwość edytowania treści

• pliki komputerowe powstałe w wyniku skanowania – zwłaszcza jeżeli np. skanujesz kilka stron pod rząd, które pierwotnie stanowiły jeden dokument, format PDF będzie wygodniejszy, niż czysto „obrazkowe” PNG lub JPG

Czy ja mogę użyć jakoś PDF? Utworzyć taki dokument?

Wiele współczesnych programów różnego typu pozwala zapisać stworzone w nich dokumenty w formie plików PDF. Taki wbudowany w program „Eksport do PDF…„, który zwykle w starszych aplikacjach znajdziemy w menu „Plik” lub w oknie zapisywania pliku, jako „Format pliku”, to jedna opcja.

Druga, to skorzystanie ze… „sterownika drukarki do robienia PDF’ów”. Nowsze wersje systemu Windows, mają „wbudowany” sterownik o takiej nazwie:

czyli „Microsoft Print to PDF„.

Wybranie go przy drukowaniu, spowoduje wyświetlenie prośby o podanie nazwy pliku PDF, który chcemy zapisać, a następnie „wydrukowanie” treści do nowo utworzonego pliku PDF.

Manewr z drukowaniem można wykonać właściwie w dowolnym programie mającym opcję „Print…” lub „Drukuj…”, bo „Microsoft Print to PDF” zachowuje się jakby faktycznie był drukarką, z tą tylko różnicą, że zamiast od razu na papier – „drukuje” do pliku.

Jak otworzyć plik PDF?

Jak już zostało wspomniane wcześniej, do otwierania i czytania plików PDF, służy Adobe Acrobat Reader. Choć krytykowany, jest on narzędziem produkowanym i polecanym przez twórców formatu.

Więcej informacji, w tym alternatywy dla Adobe Acrobat Readera znajdziecie w Wikipedii, pod https://pl.wikipedia.org/wiki/Portable_Document_Format

Program Acrobat Reader można pobrać z:

https://get.adobe.com/pl/reader/