Dostałeś od kogoś plik na którego końcu widnieje tajemnicze .RAR ? Tutaj dowiesz się co to jest i jak sobie z tym poradzić.
Dlaczego RAR?
RAR to rozszerzenie (czyli końcowa część, oddzielona kropką) nazwy pliku, będącego skompresowanym archiwum (co to jest „skompresowane archiwum” – o tym chwilkę niżej).
Same litery pochodzą od angielskiego opisu Roshal ARchive, czyli archiwum Roshala, ponieważ sposób kompresowania zaprogramowany został przez rosyjskiego programistę Jewgienija Roszała.
Co to jest skompresowane archiwum?
A teraz co znaczą obydwa człony sformułowania „skompresowane archiwum”:
archiwum – bo to jest pojedynczy plik, wewnątrz którego mogło zostać zmieszczone kilka plików, czy nawet katalogów z plikami. Np. zestawienie faktur z całego roku albo kilka dokumentów Microsoft Word albo kilka arkuszy kalkulacyjnych. Tak jest wygodniej, jeżeli np. chce się wysłać kilka plików mailem – nie trzeba ich oddzielnie załączać do wiadomości, tylko pakuje się je do archiwum i wtedy załącza jeden plik.
W szczególności jednak archiwum może zawierać w środku tylko jeden plik. To czy w środku jest jeden, czy więcej i/lub podkatalogi zależy od przygotowującego archiwum.
skompresowane – bo pliki wewnątrz takiego archiwum zostały „ściśnięte”. Co to znaczy? W maksymalnym uproszczeniu: informacje w komputerze zapisuje się za pomocą liczb (bajtów). Ile informacji – tyle bajtów. Tyle, że ten sam przekaz można zapisać na różne sposoby. Np. jeżeli mamy liczbę, typu:
900 000 000
to można ją zapisać albo przy pomocy 9 znaków (po prostu cyfr) albo prościej, jako:
9E9
czyli za pomocą tzw. E-notacji naukowej.
Jasno widać, że do zapisania drugiej wersji wystarczą 3 znaki, zamiast 9. Trzykrotna oszczędność.
Na tym polega kompresja – a program kompresujący, w tym wypadku nazywający się tak samo jak rozszerzenie pliku archiwum, czyli RAR, potrafi przeanalizować przekazany mu plik (np. arkusz kalkulacyjny, dokument Word, obraz itd.) i znaleźć sposoby zapisania wszystkiego co jest w pliku, tylko z użyciem mniejszej ilości znaków niż zawierała pierwotna, nieskompresowana wersja.
Dzięki temu tak zmniejszony plik szybciej prześle się przez Internet, zajmie mniej miejsca na dysku itd.
Minusem jest to, że zmniejszona (skompresowana) informacja nie jest od razu tak czytelna jak oryginalna i żeby przywrócić pierwotną postać trzeba przeprowadzić dekompresję, czyli to wszystko co zostało „ściśnięte”, z powrotem „rozciągnąć” do pierwotnego stanu.
Czyli jeżeli w skompresowanym pliku zapis brzmiał 9E9, to po dekompresji, czyli „rozciąganiu”, będzie on znowu wyglądał jak pierwotne 900 000 000.
A czy ten RAR jest skuteczny?
RAR jest dość efektywnym sposobem kompresowania – inaczej mówiąc daje duże zmniejszenie w stosunku do oryginalnego pliku. Może ono wynosić nawet kilka do kilkunastu razy, czyli np. zamiast dużego, 5 megabajtowego pliku, jego skompresowana RARem wersja może mieć np. 1 megabajt – kiedy trzeba takich plików wysłać więcej przez Internet, gra jest zdecydowanie warta świeczki, jeżeli chodzi o kompresowanie.
Wszystko świetnie, ale ja chcę się dobrać do zawartości RARa!
Program do kompresowania i dekompresownia RAR (np. WinRAR ze strony https://www.rarlab.com/) jest płatny. Na szczęście do samego dekompresowania, czyli np. wyjęcia z pliku RAR przesłanego nam przez kogoś jego zawartości istnieje darmowe narzędzie, które potrafi ją wydobyć. Nazywa się 7-Zip i można je pobrać ze strony https://www.7-zip.org/
Po zainstalowaniu i uruchomieniu, wystarczy odnaleźć plik RAR, który chcemy zdekompresować (inaczej: rozpakować) i użyć funkcji „Wypakuj”
W ten sposób na naszym dysku znajdą się pliki w ich oryginalnych wersjach, takich
A czy da się prościej?
Tak – ale też mniej bezpiecznie. Istnieją w sieci strony, które pozwalają rozpakować archiwum RAR poprzez… wysłanie pliku archiwum do takiej strony. W odpowiedzi strona odeśle nam lub pozwoli pobrać to co było w środku.
Jest tu jednak jeden haczyk: wysyłamy plik w nieznane miejsce, a właściciel takiej strony może wszystko z takiego RAR’a przeczytać i takie informacje wykorzystać – niekoniecznie w sposób zgodny z tym czego my byśmy chcieli.
Zaraz, zaraz, a co to w takim razie jest ZIP?
ZIP to także rodzaj skompresowanego archiwum. Powszechnie dostępny i obecnie już zwykle darmowy, jednak w niektórych przypadkach nie tak skuteczny jak RAR (czyli ten sam oryginał skompresowany RARem wyjdzie mniejszy, lepiej „ściśnięty”, niż gdyby potraktować go ZIPem).
ZIP jest też w większości przypadków obsługiwany standardowo w systemie operacyjnym i nie wymaga instalowania dodatkowych programów, żeby coś nim skompresować lub rozpakować – dlatego myślę, że jest warto polecenia, gdybyście sami chcieli coś skompresować (spakować) i wysłać.
Gdzie znajdę jeszcze więcej szczegółów?
Kilka pomocnych stron:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompresja_(informatyka)